#WomenInScience
Η Φεριστέ, η Ρόζα, η Σάνα μιλούν μια κοινή γλώσσα – τα μαθηματικά. Μαζί τους, η Άννα-Μαρία που μιλά τη γλώσσα της τεχνολογίας.
Tα πρότυπά τους είναι ένας μεγάλος αριθμός γυναικών που άλλαξαν την ιστορία της ζωής τους, την ιστορία της επιστήμης και άφησαν το δικό τους σημάδι στην ιστορία της ισότητας των φύλων. Γυναίκες που δεν ακολούθησαν μια σχετικά προδιαγεγραμμένη πορεία -κοινωνικά επιβεβλημένη-, αλλά το ταλέντο τους και αυτό που αγαπούσαν. Και αυτό που αγαπούσαν δεν ήταν άλλο από την επιστήμη.
Η σχέση γυναίκας και επιστήμης αποτελεί ένα θέμα που μελετάται λεπτομερώς κι αυτό γιατί, όπως αποδεικνύουν τα στατιστικά στοιχεία, ο χώρος των θετικών επιστημών διακρίνεται για την ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων οικουμενικά. Αυτό το χάσμα παρατηρείται σε όλες τις χώρες ανεξαρτήτως γλώσσας, οικονομικής ευημερίας, ιστορίας. Χαρακτηριστικό είναι ότι το ποσοστό γυναικών στον τομέα της επιστημονικής έρευνας είναι μόλις 30% σε όλο τον κόσμο**.
Οι θετικές επιστήμες προσδιορίζονται παγκοσμίως με το ακρωνύμιο STEM* (αγγλικά) και είναι αυτό που χρησιμοποιείται για τα πεδία που αναφέρονται στις Φυσικές Επιστήμες, την Τεχνολογία, την Επιστήμη των Μηχανικών και τα Μαθηματικά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία για το 2018, η Ευρώπη συνολικά είχε υψηλές τιμές στον δείκτη που παρουσιάζει το χάσμα μεταξύ των φύλων (gender gap index) σε ό,τι αφορά στις θετικές επιστήμες. Από αυτό εξαιρούνται οι σκανδιναβικές χώρες και η Ισλανδία, ενώ συνολικά στην ήπειρο παρουσιάζονται μεγάλες αποκλίσεις στο δείκτη μεταξύ των χωρών. Η Ελλάδα μαζί με τη Μάλτα και την Κύπρο είναι οι τρεις χώρες με τον υψηλότερο δείκτη -μεγαλύτερο από 30%**.
Κι όμως οι αριθμοί μπορούν να αλλάξουν φτάνει τα δεδομένα να αμφισβητηθούν και οι γυναίκες να κάνουν τις επιλογές σπουδών και επαγγελματικής σταδιοδρομίας που τις ενδιαφέρουν, ελεύθερα, χωρίς να υπακούν σε κοινωνικές νόρμες.
Αυτό έκαναν και τέσσερις γυναίκες, μέσα από τις ιστορίες των οποίων αναδεικνύεται η σχέση των γυναικών με την επιστήμη, αλλά και η επιμονή που χρειάζεται να υπάρχει σε όλες τις γυναίκες που ονειρεύονται να ασχοληθούν με τις θετικές επιστήμες.
Η Φεριστέ από το Αφγανιστάν, η Ρόζα και η Άννα-Μαρία από την Ελλάδα και η Σάνα από το Πακιστάν μιλούν για τις εμπειρίες τους στο χώρο της επιστήμης, για την ισότητα στο χώρο, για τα όνειρά τους.
Η Φεριστέ: «Αρχικά τα μαθηματικά έχουν να κάνουν με αριθμούς, αλλά όταν εμβαθύνεις περισσότερο πρέπει να χρησιμοποιήσεις τη φαντασία σου. Πρέπει να έχεις στο μυαλό σου μια 3-D φωτογραφία για να τα καταλάβεις. Για να μπορέσεις όμως να τη δεις, χρειάζεται να έχεις δυνατή φαντασία».
Η Ρόζα: «Δεν έχω τελειώσει με τις σπουδές. Θα προχωρήσω κι άλλο και θα είμαι κι εγώ μια ζωντανή απόδειξη ότι οι γυναίκες μπορούν να τα καταφέρουν εξίσου καλά, αν όχι καλύτερα και στον κλάδο των θετικών επιστημών».
Η Σάνα: «Τα μαθηματικά είναι η αγάπη μου. Λένε ότι τα μαθηματικά χρειάζονται φαντασία. Τα μαθηματικά είναι ένα αληθινό παιχνίδι φαντασίας. Είναι αληθινά. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο άγνωστος Χ δεν υπάρχει, αλλά είναι πάντα εκεί και χρειάζεται να είσαι ανοιχτόμυαλος για να τον δεις».
Η Άννα-Μαρία: «Είναι δύσκολα εκεί έξω, ιδίως αν είσαι γυναίκα και επιθυμείς να κάνεις κάτι διαφορετικό, αλλά αλήθεια πιστεύω ότι μπορούμε να το αλλάξουμε αυτό επιτέλους. Θα είμαι κι εγώ μία από τις γυναίκες που δεν θα εγκαταλείψω τα όνειρά μου σε πείσμα αναχρονικών μοντέλων και αντιλήψεων».
Σε μια άλλη ήπειρο, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, η Lauren Moseley, συνομήλικη της Ρόζας, της Σάνα και της Φεριστέ, διδακτορική φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Αμερικής, δίνει συνέντευξη λόγω μιας ακόμη ιδιότητάς της – η Lauren είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου του συλλόγου «Γυναίκες στην Επιστήμη» στο Πανεπιστήμιό της και βοηθά στην ανάδειξη των γυναικών στις θετικές επιστήμες. Η Lauren απαντά στην ερώτηση γιατί είναι σημαντικό να υπάρχει ισότητα των φύλων στο STEM και την απάντησή της ενστερνίζονται και οι τέσσερις γυναίκες: «Πολύ απλά, η ποικιλομορφία της σκέψης οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα και σε καλύτερη επιστήμη. Η ισότιμη ένταξη όλων των φύλων στο STEM ωφελεί τελικά την κοινωνία στο σύνολό της. Η συμπερίληψη των υπο-εκπροσωπούμενων φύλων δημιουργεί πιο άνετα περιβάλλοντα εκμάθησης και εργασίας για όσους βρίσκονται σήμερα στο STEM».
———————————————————————
* STEM: Science, Technology, Engineering, Mathematics
**Πηγές
The Global Gender Gap Report 2018, World Economic Forum
UNESCO, UNESCO Institute for Statistics, Fact Sheet No51, June 2018, Women in Science