Του Λευτέρη Παπαγιαννάκη, Επικεφαλής Συνηγορίας SolidarityNow
Η τοποθέτηση στο κυβερνητικό σχήμα υφυπουργού με αρμοδιότητα την ένταξη στο υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και δίνει τη δυνατότητα στην κυβέρνηση να διαμορφώσει και να εφαρμόσει μια συγκεκριμένη πολιτική ένταξης για μετανάστες και πρόσφυγες. Φυσικά αυτό απαιτεί χρόνο αφού μια τέτοια πολιτική είναι οριζόντια και καλύπτει αρκετούς τομείς αφορά δηλαδή περισσότερα του ενός υπουργεία (παιδεία, υγεία, εργασία, στέγαση, ασφαλιστικά, ιθαγένεια κ.ά.).
Ελπίζω ότι αυτό είναι και το σκεπτικό του πρωθυπουργού, να ορίσει δηλαδή κάποιον πολιτικά υπεύθυνο για τον συντονισμό και την παρουσίαση αυτής της πολιτικής παρέμβασης, η οποία στην Ελλάδα έχει καθυστερήσει πολύ.
Η νέα προσφυγική πραγματικότητα επανέφερε με ένταση στον δημόσιο διάλογο την κοινωνική ένταξη και υπάρχουν αρκετά πράγματα που έχουν γίνει σε επίπεδο δράσεων και τα οποία θα πρέπει να συμπεριληφθούν στη διαβούλευση. Οι εμπειρίες του ΕΣΤΙΑ, του ΗΛΙΟΣ, τα κέντρα Ένταξης Μεταναστών, τα Συμβούλια Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων, το δίκτυο Πόλεων για την Ένταξη, η Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη που εγκρίθηκε επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, πρέπει να ληφθούν υπόψη, αφού ο συνδυασμός αυτών των προγραμμάτων και δράσεων δεν αρκεί για να μιλήσουμε για πολιτική ένταξης.
Αλλά και στο ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχουν πολλά και σημαντικά δεδομένα: η πρόταση για το Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, η νέα Στρατηγική για την Ένταξη (2021-2027), η έγκριση του νέου προϋπολογισμού της Ε.Ε. (21-27) αλλά και η έγκριση του Ταμείου Ανάκαμψης για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Είναι σημαντικό για τη χώρα στο ζήτημα της ένταξης να υιοθετήσει μια πιο ενεργή προσέγγιση και να διεκδικήσει πόρους ώστε να στηριχθεί η εθνική πολιτική για να καλύψουμε την καθυστέρηση των προηγούμενων ετών.
Σε σχέση με τη συζήτηση περί καθυστέρησης στην εφαρμογή μιας πολιτικής ένταξης το σημείο αναφοράς δεν είναι το 2015 με το προσφυγικό, ούτε καν το 1991 με την άφιξη πολλών ανθρώπων από την Αλβανία, πάει πολύ πιο πίσω, αφού η Ελλάδα δεν είχε υιοθετήσει ποτέ καμία τέτοια πολιτική.
Ποτέ δεν είναι αργά να εφαρμοστεί μια πολιτική ένταξης, ειδικά εάν λάβουμε υπόψη μας τις σύγχρονες προκλήσεις και τα ζητήματα που σχετίζονται με τη μετανάστευση, ανάμεσα τους την κλιματική αλλαγή, το δημογραφικό κ.ά.. Οι αριθμοί των ανθρώπων που μετακινούνται υποχρεωτικά αυξάνονται κάθε χρόνο, όπως και οι πρόσφυγες, και η Ελλάδα με τη γεωγραφική της θέση δεν μπορεί να μην παρακολουθεί τις εξελίξεις και να μην προσαρμόζεται.
Το ζήτημα που προκύπτει – και είναι αρκετά ανησυχητικό- είναι ότι σύμφωνα με εκτιμήσεις η κυβέρνηση αυτή έχει εκλογικό ορίζοντα, πέριξ του καλοκαιριού. Εάν αυτό αποδειχθεί αληθές δεν έχει νόημα να συζητάμε για πολιτική ένταξης αφού ο χρόνος δεν επαρκεί. Θυμίζω ότι ήδη έχουμε χάσει μια ολόκληρη χρονιά λόγω των δύο εκλογικών διαδικασιών του 2019, ενώ και οι προσεχείς εκλογές θα είναι πιθανά διπλές.
Στις αρχές του 2018, στον Δήμο της Αθήνας, είχαν ξεκινήσει πολύ σοβαρές προσπάθειες για τον σχεδιασμό και την ανάπτυξη πολιτικών για τους μετανάστες και τους πρόσφυγες. Είχε ανακοινωθεί η δημιουργία του δικτύου πόλεων για την ένταξη με πρωτοβουλία Καμίνη και Μπουτάρη και τα πράγματα είχαν πάρει έναν δρόμο έπειτα από 2,5 χρόνια έντασης στο μεταναστευτικό προσφυγικό.
Ταυτόχρονα όμως υπήρχε αυτή η γνωστή «βοή» στη χώρα που δημιουργείται από την προσμονή των εκλογών. Τον Μάιο του 2019 θα είχαμε δημοτικές, περιφερειακές και ευρωπαϊκές εκλογές και περιμέναμε να δούμε τί θα γίνει με τις εθνικές. Θα είχαμε τετραπλές εκλογές ή θα υπήρχε χωριστή εκλογική διαδικασία.
Ανάλογα με την επιλογή θα διαμορφωνόταν και η «νεκρή» περίοδος στη χώρα. Ήδη από τον Φεβρουάριο η μηχανή του Δημοσίου άρχιζε να κάνει κράτει και θα συνέχιζε έτσι έως και δύο μήνες μετά τις εκλογές (με την επιλογή να γίνουν βουλευτικές τον Ιούλιο, ο κρατικός μηχανισμός μπήκε σε αναστολή μέχρι και τον Οκτώβριο χοντρικά).
Η λύση θα ήταν να διαμορφωθούν συνθήκες για μια εθνική και διακομματική συζήτηση για την ένταξη με ορίζοντα πέρα από τις όποιες εκλογές και αλλαγές που ενδεχομένως θα προκύψουν. Μια πολύ σημαντική παράμετρος είναι ότι η κυβέρνηση της Ν.Δ. και ο υπουργός Μετανάστευσης έχουν αναφερθεί ελάχιστα στην ένταξη, ενώ και στο ενοποιημένο σχέδιο κυβερνητικής πολιτικής για το 2021 η ένταξη επικεντρώνεται στην εργασιακή ένταξη και τη γλώσσα, χωρίς αναφορά στη στέγη, την υγεία (σημαντικό ζήτημα σε εποχή πανδημίας), την παιδεία και την εκπαίδευση ενηλίκων.
Στο ζήτημα αυτό καλούμαστε να λειτουργήσουμε με μια λογική συνέχειας του κράτους, βιώσιμη και αποτελεσματική με γνώμονα την υπεράσπιση της κοινωνικής συνοχής.
Link για το άρθρο: https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/276293_i-proklisi-tis-entaxis-metanaston