Όταν μας είπαν «μένουμε σπίτι», η σκέψη και η αλληλεγγύη μας βρίσκονταν σε όσους και όσες δεν έχουν σπίτι, στους ανθρώπους που για εμάς δεν είναι αριθμοί υποθέσεων προς απέλαση, αλλά στις γυναίκες και στους άντρες, στα κορίτσια και στα αγόρια με ονόματα, ρίζες και όνειρα για μια ζωή στα μέτρα των ανθρώπων.
Όταν μας ζήτησαν να χειροκροτήσουμε τους «ήρωες», ξέραμε πολύ καλά ότι οι ηρωικές πράξεις των απλών καθημερινών ανθρώπων -εκείνων, ειδικά, που ξεφεύγουν από πολέμους και σύνορα- δε μετριούνται στο χειροκρότημα, αλλά στη δικαίωση των μόχθων τους.
Ως εκπαιδευτικοί στην ανοιχτή δομή προσφύγων και μεταναστών στην Ελευσίνα, εργαζόμαστε σε ένα εξ ορισμού προβληματικό πλαίσιο. Είμαστε δάσκαλοι του «απομονωμένου χωριού» και το σχολείο μας βρίσκεται στο εσωτερικό του. Βασικός μας στόχος είναι η παροχή εκπαίδευσης στα παιδιά και στους γονείς τους, δημιουργώντας όσο το δυνατόν πιο ειλικρινείς και ισότιμες σχέσεις μαζί τους. Προσπαθούμε να μεταφέρουμε γνώση και εμπειρία συγκεκριμένων αξιών, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, επιθυμώντας και ελπίζοντας με τις γνώσεις αυτές τα παιδιά να μην συνηθίσουν αυτή την πραγματικότητα που βιώνουν και να μπορέσουν να αναπτύξουν τρόπους υπέρβασής της.
Αυτή την ελπίδα μάς επιβεβαίωσε ένα αποχαιρετιστήριο γράμμα που λάβαμε από μία μαθήτρια, η οποία, λόγω των μέτρων για τον COVID-19, δεν είχε την ευκαιρία να μας πει αντίο όπως το επιθυμούσε —ούτε και εμείς, φυσικά. Το αίτημα για οικογενειακή επανένωση έγινε δεκτό από το Ηνωμένο Βασίλειο, οπότε μητέρα και παιδιά αναχώρησαν με ειδική πτήση εν μέσω καραντίνας, ενώ το γράμμα της μικρής μάς το παρέδωσαν οι συμμαθήτριές της, όταν πια επιστρέψαμε στη δομή φιλοξενίας.
Τα λόγια της ήταν μια έγγραφη αποτύπωση των αξιών και των σχέσεων που επιθυμούμε να οικοδομήσουμε ανάμεσα σε ντόπιους και μετανάστες. Σχέσεις οι οποίες, ως τελικό στόχο τους, οφείλουν να έχουν τη δικαιοσύνη και την ελευθερία των καταπιεσμένων. Όταν της είπαμε ότι η ιστορία της θα δημοσιευτεί μάς ζήτησε να προσθέσουμε και αυτό: «Θα ήθελα να πω, να μείνουμε άνθρωποι γιατί πιστεύω ότι δεν μπορούμε πια να αντιμετωπίσουμε άλλη αγριότητα».
Μέσα σε ένα πλαίσιο λοιπόν παγκόσμιου φόβου και απομόνωσης, λόγω του κορωνοϊού, το γράμμα μας έδειξε ότι αυτό που απαιτείται είναι η δημιουργία σχέσεων βασισμένες στην αλληλεγγύη, στην ισότητα, την αμοιβαιότητα και την εμπιστοσύνη.
Η Ν. γράφει στην αρχή του γράμματός της: «Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω γιατί είστε Δημιουργοί Ελπίδας». Το όνομά της στη γλώσσα της σημαίνει «φως». Σήμερα η Ν. εξετάζει επιλογές στα Πανεπιστήμια της Αγγλίας και της Αμερικής.
Η πραγματική δημιουργός ελπίδας λοιπόν είσαι εσύ, αγαπημένη μας Ν., και ελπίζουμε ότι μαζί, θα αλλάξουμε αυτόν τον κόσμο.
- Είμαι η Εύα Ηλιάδη, Καθηγήτρια Αγγλικών, στην Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων και Μεταναστών στην Ελευσίνα.
- Είμαι ο Κωνσταντίνος Ψιλοπαναγιώτης, Συντονιστής Εκπαιδευτικής Ομάδας και Καθηγητής Μαθηματικών στην Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων και Μεταναστών στην Ελευσίνα.
- Εργαζόμαστε στο πρόγραμμα «Κέντρα Υποστήριξης Παιδιού και Οικογένειας» του SolidarityNow, το οποίο υλοποιείται με την υποστήριξη της UNICEF, του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.