Μάρθα Κ. Χατζηαντωνίου 

ΔΝ Δικηγόρος, Νομική Υπηρεσία Κέντρου Αλληλεγγύης Αθήνας* 

Η πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου στην Ελλάδα παρουσιάζει σημαντικές προκλήσεις για ανθρώπους με ευαλωτότητες, ειδικά όταν αυτοί βρίσκονται εκτός του οργανωμένου προστατευτικού πλαισίου της πολιτείας. Αυτή είναι κατά κανόνα η κατάσταση των αιτούντων που ασκούν μεταγενέστερη αίτηση ασύλου, μετά την τελεσίδικη απόρριψη της αρχικής αίτησής τους.

Μία πρόσφατη υπόθεση που χειρίστηκε η νομική ομάδα του Κέντρου Αλληλεγγύης Αθήνας του SolidarityNow, υπήρξε η υποστήριξη μεταγενέστερης αίτησης ασύλου αιτούντος από το Καμερούν, με βαριά σωματική αναπηρία, ο οποίος στερείται της ικανότητας να κινηθεί αυτοδύναμα. Στην περίπτωση αυτή η νομική ομάδα, αφού συνέταξε το μεταγενέστερο αίτημα ασύλου, κατάφερε, μετά από χρονοβόρες διαβουλεύσεις με το αρμόδιο περιφερειακό γραφείο της υπηρεσίας ασύλου να το υποβάλλει χωρίς την παρουσία του αιτούντος, κάτι που επετράπη για πρώτη φορά, λόγω των ιδιαιτέρων συνθηκών ανωτέρας βίας.

Η αίτηση εξετάσθηκε προκειμένου να διαπιστωθεί εάν αφορά σε νέα ουσιώδη στοιχεία προσφυγικού περιεχομένου και κρίθηκε ως «παραδεκτή», γεγονός που από μόνο του αποτελεί ιδιαίτερη επιτυχία, δεδομένου ότι μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό τέτοιων αιτήσεων κρίνεται ως παραδεκτό. Έτσι, εκτός από το ουσιαστικό γεγονός της επιτυχούς έκβασης της αίτησης σε πρώτο στάδιο, ο ωφελούμενος του Κέντρου Αλληλεγγύης κατάφερε να ασκήσει όλα τα δικαιώματά του -για τα οποία απαιτείται από το νόμο υποχρεωτικά αυτοπρόσωπη παρουσία– μέσω της εκπροσώπησής του από τους δικηγόρους του, οι οποίοι παραστάθηκαν, τόσο γραπτώς όσο και αυτοπροσώπως, αντ’ αυτού σε όλα τα στάδια της διαδικασίας μέχρι και την παράδοση στα χέρια τους, του νέου δελτίου αιτούντος άσυλο. 

Στην ιδιαίτερη αυτή υπόθεση, η νομική ομάδα του Κέντρου Αλληλεγγύης υποστήριξε και η υπηρεσία ασύλου δέχθηκε ότι λόγω των ιδιαίτερων συνθηκών συντρέχει ανωτέρα βία στο πρόσωπο του αιτούντος, η οποία να δικαιολογεί την απουσία του ιδίου από αυτές τις διαδικασίες και την εκπροσώπησή του σε όλα τα στάδια της διαδικασίας αποκλειστικά από τους δικηγόρους του. Η επίλυση αυτή δεν υπήρξε εύκολη, και αντλούμε ικανοποίηση από το γεγονός ότι διαδικασίες που κατά κανόνα παρουσιάζουν μηδενικό βαθμό ευελιξίας, στην παρούσα περίπτωση προσαρμόστηκαν με τρόπο τέτοιο ώστε να διασφαλισθεί το αναφαίρετο δικαίωμα στην πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου ενός αιτούντος με ιδιαίτερα ευάλωτο προφίλ (ΑΜΕΑ).  

 * Από το Μάιο 2019, το Κέντρο Αλληλεγγύης Αθήνας χρηματοδοτείται από το EEA and Norway Grants, με διαχειριστή της δωρεάς τους HumanRights360 και ΣΟΛ CROWE.  Το ΚΑΑ υποστηρίζεται επίσης από τον Δήμο Αθηναίων.