Δημιουργικές δραστηριότητες, αθλητισμό, αλλά και μαθήματα γλώσσας μπορούν να παρακολουθήσουν παιδιά και ενήλικοι πρόσφυγες που έχουν εγκλωβιστεί στη χώρα μας, περιμένοντας να ανοίξει γι’ αυτούς μία θέση σε χώρα της ΕΕ, όπου θα ξεκινήσουν την καινούργια τους ζωή μέσω του προγράμματος μετεγκατάστασης.
Οι δραστηριότητες γίνονται στο πλαίσιο του Προγράμματος Στέγασης και Φιλοξενίας του Solidarity Now, για τους πρόσφυγες που μένουν στις δομές που διατηρεί.
Μία από τις δράσεις, που είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς για τις μικρές ηλικίες, είναι η χειροτεχνία. «Σήμερα τα παιδιά μαθαίνουν πώς θα φτιάνουν μάσκες παπιέ μασέ», μας εξηγεί η υπεύθυνη του προγράμματος, Λιάνα Μαρκάκη, που βρίσκεται πάνω από τα μικρά προσφυγόπουλα, δείχνοντάς τους τι θα κάνουν. Ορισμένα από αυτά δείχνουν ιδιαίτερο ζήλο στις οδηγίες που δέχονται, ωστόσο κάποια άλλα προτιμούν να παίξουν.
«Συνήθως τα κορίτσια δείχνουν μεγαλύτερη επιμέλεια σε τέτοια προγράμματα. Τους αρέσει να κατασκευάζουν πράγματα και να ζωγραφίζουν. Αντίθετα, τα αγόρια προτιμούν πιο πολύ να παίζουν με μπάλα», προσθέτει. Γύρω από τους πάγκους όπου κατασκευάζονται οι μάσκες υπάρχουν πολλά παιδιά που τρέχουν, παίζουν κυνηγητό και ζωγραφίζουν. Κάποια άλλα ζητούν μπαλόνια από τους υπεύθυνους του προγράμματος, που τους βοηθούν να τα φουσκώσουν και να παίξουν. «Στη Συρία έχουμε μία φράση. Λέμε ότι “ο δικαστής των παιδιών αυτοκτόνησε”. Αυτό σημαίνει ότι είναι αδύνατον να ικανοποιήσεις όλες τις επιθυμίες των παιδιών μαζί», μας λέει ένας μεταφραστής, που πέρα από την επικοινωνία προσπαθεί να ικανοποιήσει τα αιτήματα των μικρών μαθητών.
Πάντως παρά τη φασαρία, οι υπεύθυνοι του προγράμματος εκφράζουν ικανοποίηση, γιατί θεωρούν ότι ο κύριος σκοπός των μαθημάτων, που είναι η κοινωνικοποίηση των παιδιών, επιτυγχάνεται. Το μόνο… πρόβλημα είναι ότι οι μικροί πρόσφυγες ζητούν πάντα «ένα λεπτό παραπάνω». «Στην πραγματικότητα εννοούν τουλάχιστον μία ώρα παιχνίδι. Ωστόσο η βελτίωσή τους είναι αισθητή», σημειώνουν οι καθηγητές.
«Τους αρέσει πολύ. Σκεφτείτε ότι πρόκειται για ανθρώπους που μένουν σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου. Τα παιδιά κάνουν δημιουργικές δραστηριότητες, ενώ οι γονείς εξασφαλίζουν χρόνο είτε για να κάνουν τις δουλειές τους είτε για να χαλαρώσουν λίγο», εξηγεί ο συντονιστής μίας εκ των δομών του Solidarity Now, Γιάννης Κοντογιαννάκης.
 |
Τα παιδιά μετέχουν σχεδόν στο σύνολο των δραστηριοτήτων που διεξάγονται. «Είτε για γυμναστική είτε για ζωγραφική είτε για γλώσσα, τα παιδιά έρχονται παντού. Γενικά, οι ενήλικοι δείχνουν ενδιαφέρον να μάθουν ξένες γλώσσες. Στις υπόλοιπες δράσεις, οι άνδρες προτιμούν κυρίως τα αθλήματα και τις γλώσσες και οι γυναίκες την κεραμική ή τον χορό», εξηγούν οι υπεύθυνοι του προγράμματος.
Στόχος των δραστηριοτήτων είναι να καλύψουν τις ανάγκες των προσφύγων, που λόγω της ταλαιπωρίας που έχουν υποστεί πολλές φορές εμφάνισαν συναισθήματα αποστέρησης. Οσοι έρχονταν σε επαφή μαζί τους, διαπίστωσαν ότι εμφάνιζαν συμπτώματα ασθένειας, ακόμη και την περίοδο του καλοκαιριού. «Πέραν της σίτισης και φιλοξενίας σε ξενοδοχεία που παρέχουμε σε 350 περίπου πρόσφυγες, συνειδητοποιήσαμε ότι οι άνθρωποι αυτοί βιώνουν έντονο ψυχολογικό στρες. Σκεφτήκαμε λοιπόν ότι για όσο διάστημα βρίσκονται στην Ελλάδα, θα ήταν καλό να τους βοηθήσουμε και να τους στηρίξουμε, μέσα από μία σειρά δραστηριοτήτων που στηρίζονται στην κοινωνικοποίηση και την εξωστρέφεια», δηλώνει η υπεύθυνη Τύπου και Εκδηλώσεων του Solidarity Now, Βάλια Σαββίδου. Τα προγράμματα της οργάνωσης γίνονται σε συνεργασία με την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες και τη χρηματοδότηση της ΕΕ. Ο σχεδιασμός προέκυψε ως αποτέλεσμα συνεργασίας κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων. Παράλληλα, νέες δραστηριότητες προστίθενται συνεχώς, με βάση τις ανάγκες και τις επιθυμίες που εκφράζουν οι μετέχοντες. «Σε αυτή την περίοδο της προσωρινής διαμονής, που δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει, θέλαμε να τους δημιουργήσουμε μια κανονικότητα, την προσομοίωση μιας κανονικής ζωής», εξηγεί ο κ. Κοντογιαννάκης.
Ψυχοθεραπεία με αθλητισμό – γυμναστική
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον δείχνουν οι πρόσφυγες για τη γυμναστική και τα αθλήματα. «Εχουμε πολλές συμμετοχές, ακόμη και από νέους άνδρες, που δεν δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις υπόλοιπες δραστηριότητες. Πέρα από το κομμάτι της αθλητικής απόδοσης, η γυμναστική δρα ψυχοθεραπευτικά. Τους ψυχαγωγεί και τους δίνει ενέργεια», εξηγεί ο ένας από τους δύο γυμναστές, Αποστόλης Kατζόγιας. Το πρόγραμμα γυμναστικής περιλαμβάνει κυρίως τρέξιμο, ποδόσφαιρο και μπάσκετ. «Βλέπουμε ότι είναι πολύ θετικοί. Η γυμναστική τούς κινητοποιεί και τους δίνει τη δυνατότητα να δημιουργήσουν ένα δίκτυο υποστήριξης μεταξύ τους», λέει από την πλευρά της η δεύτερη από τους γυμναστές, Ελένη Κοκκίνου.
 |
Η ίδια θυμάται με συγκίνηση τον Αμπντάλα που στη Συρία εργαζόταν ως designer. «Η μετεγκατάστασή του αργούσε. Μας είπε βουρκωμένος ότι αν δεν είχε κι εμάς, θα είχε τρελαθεί», σημειώνει. Μάλιστα, ορισμένοι πρόσφυγες, αν και με ελλιπή προπόνηση, μετείχαν στον τελευταίο Μαραθώνιο και κατέκτησαν πολύ καλές θέσεις. Δύο απ’ αυτούς, που τερμάτισαν στους πρώτους 100, εντάχθηκαν στην ομάδα στίβου του Πανελληνίου. «Θέλουμε να τους δώσουμε κίνητρα. Οι περισσότεροι προτιμούν το ποδόσφαιρο, όπου έχουμε εντοπίσει πολλά ταλέντα. Τους ενθαρρύνουμε να συνεχίσουν, σε όποια χώρα κι αν βρεθούν», αναφέρουν οι γυμναστές.
Σχολείο, αγγλικά και θεατρικό παιχνίδι
Μία από τις καλύτερες μαθήτριες στις ξένες γλώσσες είναι η 14χρονη Τζούντι. «Μου αρέσει πολύ το σχολείο και ιδιαίτερα τα αγγλικά», λέει στο «Εθνος». Το επόμενο διάστημα αναμένεται να φύγει από την Ελλάδα με το πρόγραμμα μετεγκατάστασης, ωστόσο θα στενοχωρηθεί να αποχωριστεί τους φίλους της. «Νιώθω την Τζούντι σαν αδερφή μου. Με βοηθάει στα μαθήματα. Θα ήθελα να μείνουμε στην ίδια περιοχή στο μέλλον», λέει η 12χρονη Μπισάν.
«Στην αρχή τα παιδιά δεν έκαναν εύκολα φιλίες και δουλέψαμε πολύ πάνω σε αυτό», λέει η δασκάλα Αννα-Μαρία Τεντολούρη. Εμφαση στην ομαδικότητα δίνει και η ηθοποιός Δέσποινα Νικητίδου, που διδάσκει στα παιδιά θεατρικό παιχνίδι. «Είναι δύσκολο για τα παιδιά να δουλέψουν σαν ομάδα, αλλά προσπαθούμε να το καλλιεργήσουμε. Μέχρι στιγμής, αρκετά από αυτά ανταποκρίνονται», λέει. Η ίδια ξεχωρίζει το μάθημα όπου τα παιδιά έφτιαχναν ιστορίες στα αραβικά και έκαναν αναπαράσταση. «Ηταν μία υπέροχη εμπειρία, που είχε μεγάλη επιτυχία. Μπόρεσα να καταλάβω το 80% των ιστοριών που μου παρουσίασαν, χωρίς τη βοήθεια μεταφραστή», σημειώνει.
Κατερίνα Τζουμερκιώτη
Φωτογραφίες Θάλεια Γαλανοπούλου