Από τις 2 Απριλίου, όταν βρέθηκαν θετικοί στον ιό Covid-19 ωφελούμενοί μας, η κατάσταση στην Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων και Μεταναστών στη Ριτσώνα, όπου εργάζομαι, άλλαξε ριζικά. Πλέον περιπολικά και αστυνομικές διμοιρίες περιφρουρούν την είσοδο των εγκαταστάσεων. Οι ωφελούμενοι, αποκλεισμένοι πλέον από κάθε υπηρεσία, βρίσκονταν σε μεγαλύτερη ανάγκη από ποτέ. Εμείς συνεχίσαμε την παρουσία μας στη δομή, ανταποκρινόμενοι καθημερινά στις ανάγκες των ανθρώπων. Παρέχοντάς τους είδη πρώτης ανάγκης αλλά και φροντίζοντας να μην τους λείψουν βασικές υπηρεσίες. Δε θα μπορούσαμε να τους εγκαταλείψουμε.
Η παρουσία μου στο πεδίο σταματούσε μόλις τέλειωνα την εργασία μου. Η καθημερινότητά μου όμως δεν ήταν όπως παλιά, είχε αλλάξει. Με σχεδόν καθημερινή παρουσία στη δομή και δίπλα στους πρόσφυγες, έπρεπε ταυτόχρονα να προστατεύσω και τους δικούς μου ανθρώπους, μένοντας μακριά τους. Όλο λοιπόν αυτό το διάστημα, -και πέρα από το να πηγαίνω στη δομή της Ριτσώνας- παρέμεινα αποκλεισμένος στο διαμέρισμά μου χωρίς καμία κοινωνική επαφή, με αποτέλεσμα να μην έχω δει τους δικούς μου ανθρώπους, έστω κι αν με κάποιους μας χωρίζει μόνο ένας όροφος. Παράλληλα, δεν έχω επισκεφτεί φίλους μου και έχω περιορίσει σημαντικά τις μετακινήσεις μου στις απολύτως απαραίτητες. Σίγουρα το νέο αυτό πλαίσιο είναι δύσκολο ψυχολογικά. Εγώ όμως είχα τη δυνατότητα να «θέσω τον εαυτό μου» σε αποκλεισμό και την τύχη να μη ζω σε μικρό χώρο –σε ένα δωμάτιο ή μια σκηνή- με έως και 10 ακόμα άτομα, όπως συχνά συμβαίνει στις δομές φιλοξενίας.
Περιορισμός σε ένα χώρο, αδυναμία να συναντήσω συγγενείς και φίλους, μείωση των μετακινήσεων και περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες… Αμέσως ο παραλληλισμός γίνεται αυτονόητος…
Αυτή είναι η κατάσταση για τους ανθρώπους που βοηθάμε. Αυτή την κατάσταση αντιμετωπίζουν καθημερινά και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Έφυγαν μακριά από την πατρίδα τους, αποχωρίστηκαν τους δικούς τους ανθρώπους, γλύτωσαν από έναν πόλεμο ή άλλους κινδύνους και τώρα βρίσκονται εγκλωβισμένοι εντός δομών με περιορισμένη μετακίνηση και πρόσβαση σε υπηρεσίες, όχι μόνο εξαιτίας του Covid-19, αλλά γιατί αυτή είναι η πραγματικότητα «του να είσαι πρόσφυγας».
Ο δικός μου αποκλεισμός σύντομα θα τελειώσει και, αργά ή γρήγορα, θα επιστρέψω στην καθημερινότητά μου. Ο εγκλωβισμός όμως των ανθρώπων αυτών θα συνεχιστεί για πολύ καιρό ακόμα.
Είμαι ο Γρηγόρης Παπααφράγκας, είμαι Δικηγόρος και Συντονιστής Ομάδας στην Ανοιχτή Δομή Φιλοξενίας Προσφύγων και Μεταναστών στη Ριτσώνα. Εργάζομαι στο πρόγραμμα «Κέντρα Υποστήριξης Παιδιού και Οικογένειας» του SolidarityNow, το οποίο υλοποιείται με την υποστήριξη της UNICEF, του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.