Η διαχείριση της πανδημίας από την πολιτεία και την κυβέρνηση είναι κατά γενική ομολογία επιτυχημένη ως προς τον κύριο στόχο της, δηλαδή την προστασία των ευάλωτων ομάδων και του συστήματος υγείας ώστε να αντέξει την πίεση του ιού. Είμαστε κάθε μέρα και πιο κοντά στην έναρξη της σταδιακής εξόδου. Υπάρχει βέβαια ένα στοιχείο που προκαλεί ανησυχία και έχει να κάνει με την εμφάνιση κρουσμάτων στις διάφορες τύπου δομές φιλοξενίας προσφύγων, κέντρα φιλοξενίας και ξενοδοχεία.

Τα τελευταία κρούσματα επιβεβαίωσαν τις ανησυχίες πολλών από εμάς οι οποίοι είχαμε «προειδοποιήσει» για την εξόχως προβληματική επιλογή της κυβέρνησης να εφαρμόσει άλλη λογική διαχείρισης στις δομές αυτές από ό,τι προβλεπόταν για τον γενικό πληθυσμό. Το «Μένουμε Σπίτι» δεν θα μπορούσε έτσι κι αλλιώς να εφαρμοστεί σε χώρους που δεν είναι «σπίτι».

Είναι αναμενόμενο να έχουμε πολλά κρούσματα γρήγορα, με έναν ιό που έχει, σύμφωνα με τους ειδικούς τέτοια μεταδοτικότητα και είναι και «κρυφός» με πολλούς ασυμπτωματικούς, όταν μπει σε τέτοιες δομές με μεγάλο αριθμό ατόμων σε μικρό χώρο. Εάν προστεθεί και το γεγονός ότι δεν υπήρχαν τα κατάλληλα μέσα για την προστασία των φιλοξενουμένων, καταλήγουμε σε συμβάντα όπως στο Κρανίδι.

Πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι ο σχεδιασμός για τις δομές δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικός από τη στιγμή που η κυβέρνηση έχει επικεντρώσει την πολιτική της στη φύλαξη των συνόρων, στην επιτάχυνση της διαδικασίας ασύλου, στα κλειστά κέντρα και στις επιστροφές και δεν έχει αναφερθεί από καθόλου έως ελάχιστα στην επόμενη μέρα για τους πρόσφυγες. Η απουσία πολιτικών ένταξης έχει οδηγήσει κάποιες δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους να ζουν σε μια γκρίζα ζώνη, σε αναμονή. Ταυτόχρονα οι πολλές αλλαγές διαδικασιών και κανόνων (νόμοι για το άσυλο το ΑΜΚΑ κ.τ.λ) επιτείνουν την αβεβαιότητα και την αναμονή. Η έλλειψη κοινωνικής κατοικίας δεν επιτρέπει την «έναρξη» της ζωής, ενώ από την έλλειψη αυτή πλήττονται και οι Έλληνες, οι οποίοι έχουν χτυπηθεί από μια νέα οικονομική κρίση.

Η πανδημία απλώς αποκάλυψε τα προβλήματα που προκύπτουν από την απουσία μακροπρόθεσμου σχεδίου για τους πρόσφυγες και γι’ αυτό πρέπει να απαντήσει η σημερινή αλλά και η προηγούμενη κυβέρνηση, η οποία επί πέντε χρόνια δεν κατάφερε να βάλει τρία πράγματα στη σειρά, δίνοντας στην παρούσα κυβέρνηση πολιτικό χρόνο και «χώρο» για να εφαρμόσει την παραπάνω πολιτική.

Η κυβέρνηση έκανε την επιλογή να εφαρμόσει άλλου τύπου κανόνες για τους πρόσφυγες, σε μια λογική «ανοσίας αγέλης», αφού δεν φρόντισε να έχει διαθέσιμους χώρους για την αποσυμφόρηση των δομών, ελπίζοντας για το καλύτερο. Πρέπει να αναγνωρίσουμε φυσικά ότι για την ώρα τα κρούσματα δεν είναι πολλά σε σχέση με τον αριθμό των προσφύγων. Παρ’ όλα αυτά είναι σαφές ότι αυτά τα πιο αυστηρά μέτρα που ισχύουν για τους πρόσφυγες δεν λαμβάνονται για τη δική τους προστασία αλλά για τη δική μας…Και αυτό πέρα από άδικο είναι και λάθος.

Ο Λευτέρης Παπαγιαννάκης είναι επικεφαλής Συνηγορίας στο SolidarityNow.