Με αφορμή την πρόσφατη συνάντηση των υπουργών της ΕΕ για να συζητήσουν τα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης του μεταναστευτικού ζητήματος στην Ευρώπη, η Άννα Τριανταφυλλίδου, μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του SolidarityNow και Καθηγήτρια στο European University Institure γράφει σχετικά με τα βασικά μέτρα που απαιτούνται για τη διαχείριση της κρίσης.
Υποστηρίζει ότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ πρέπει να διευρύνουν το ενδιαφέρον τους πέρα από τη Μεσόγειο, να αναγνωρίσουν τα ανάμεικτα κίνητρα που εντείνουν τη μετανάστευση, να αναγνωρίσουν τις τοπικές πραγματικότητες στο εσωτερικό των χωρών, και να κατανοήσουν καλύτερα την ακμάζουσα επιχείρηση λαθρεμπορίας που διευκολύνει τις μεταναστευτικές οδούς.
To σύνολο της Ευρώπης ευαισθητοποιήθηκε από την εικόνα του τρίχρονου Alan Kurdi που πνίγηκε μαζί με τον πεντάχρονο αδελφό του και τη μητέρα του, ενώ προσπαθούσαν να περάσουν από την Αλικαρνασσό της Τουρκίας στο νησί της Κω την 1η Σεπτεμβρίου. Ήταν λες και ο Alan αφύπνισε ξαφνικά τις κυβερνήσεις και τους διεθνείς οργανισμούς, ακόμη και αν η κρίση των προσφύγων της Συρίας εξελίσσεται για περισσότερα από τρία χρόνια. Πράγματι, πριν οι ελληνικές αρχές βρεθούν σε κατάσταση απόγνωσης εξαιτίας της άφιξης πάνω από 150.000 προσφύγων κατά τους πρώτους εφτά μήνες του 2015, ήταν η Ιταλία που με την επιχείρηση Mare Nostrum έφερνε το κύριο βάρος των αφίξεων τόσο από την Υποσαχάρια Αφρική όσο και από τη Μέση Ανατολή.
Ήταν μάλλον ένας “προαναγγελθέν θανάτος” πριν οι Σύροι πρόσφυγες οδηγηθούν έξω από την περιοχή της Μέσης Ανατολής, όπου είχαν βρει προσωρινό καταφύγιο, σε γειτονικές χώρες (Τουρκία, Λίβανο και Ιορδανία), με την ελπίδα ότι σύντομα θα επέστρεφαν στο σπίτι τους. Καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται και τίποτα δεν έχει μείνει παρά μόνο η καταστροφή, οι οικογένειες συγκεντρώνουν τα υπαρχοντά τους, και με τη βοήθεια των συγγενών που ήδη ζουν στην Ευρώπη ή τη Βόρεια Αμερική, προσπαθούν να προχωρήσουν σε χώρες ασφαλείς και ευημερούσες όπου εκεί ελπίζουν να καταφέρουν να οικοδομήσουν ένα μέλλον για τους ίδιους και τα παιδιά τους.
Αυτή είναι μια κρίσιμη στιγμή για την Ευρώπη και τη διεθνή κοινότητα: τόσο γιατί η επείγουσα κατάσταση έχει κλιμακωθεί όσο κι επειδή οι ευρωπαίοι πολίτες έχουν κινητοποιηθεί σε μια τρομακτική έκφραση αλληλεγγύης και συμπόνιας. Όπως πρόσφατα το έθεσε μια γυναίκα από το Μόναχο σε συνέντευξή της στην τηλεόραση: «Έχουμε τόσα πολλά. Μπορούμε να μοιραστούμε κάποια από αυτά με αυτούς τους ανθρώπους». Την ίδια στιγμή, οι τοπικές αρχές και οι δημοσιογράφοι προειδοποιούν ότι οι πολίτες διακρίνουν τους προσφύγες που είναι ευπρόσδεκτοι και θεωρούνται άξιοι βοήθειας από τους οικονομικούς μετανάστες που αναζητούν καλύτερες προοπτικές ζωής οι οποίοι θα πρέπει να αποθαρρύνονται να φτάνουν χωρίς χαρτιά και να επαναπροωθούνται το ταχύτερο δυνατό στις χώρες τους.
Η κρίση στη Συρία είναι μία από τις πολλές εκφράσεις ενός ριζικά μεταβαλλόμενου τοπίου στον τομέα της διεθνούς μετανάστευσης και του ασύλου. Υπάρχουν εποχιακές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα, μερικές από τις οποίες έγιναν αντιληπτές από τους πολιτικούς και τους φορείς χάραξης πολιτικής και άλλες που σιγά-σιγά αναδύονται μπρος στα μάτια των ερευνητών και των εμπειρογνωμόνων που βρίσκονται στο πεδίο. Αξίζει επομένως να συνοψίσουμε αυτές τις αλλαγές και την πρόταση νέων ενεργειών πολιτικής που η ΕΕ πρέπει να εξετάσει σε αυτό το νέο γεωπολιτικό και κοινωνικο-οικονομικό πλαίσιο.
Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο τα άρθρο της κ. Άννας Τριανταφυλλίδου εδώ.
*Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο blog EUROPP του London School of Economics