του Γιώργου Τσιτιρίδη, Υπεύθυνος Προγραμμάτων του SolidarityNow στη βόρεια Ελλάδα
Η 8η Απριλίου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Ρομά εις ανάμνηση του Πρώτου Παγκόσμιου Συνεδρίου Τσιγγάνων, που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο στις 8 Απριλίου 1971 και έθεσε τις βάσεις για τη διεκδίκηση δικαιωμάτων από τη διεθνή κοινότητα. Εκεί, αντιπρόσωποι 14 χωρών επέλεξαν το όνομα Ρομ ως το διεθνές όνομα για τους τσιγγάνους, αφού μέχρι τότε είχαν -και έχουν ακόμα και σήμερα- πολλά άλλα ονόματα, με τα οποία και αυτοπροσδιορίζονται. Ιδρύθηκαν πέντε επιτροπές, οι οποίες θα ασχολούνταν με την εκπαίδευση, την στέγαση, τη γλώσσα, την κουλτούρα και τον πολιτισμό.
Ο κοινωνικός αποκλεισμός, η φτώχεια και οι ανισότητες δεν επέτρεψαν τους Ρομά να γίνουν κοινωνοί των αλλαγών και της ανάπτυξης που γνώρισε η Ευρώπη και τα Βαλκάνια μετά τις θηριωδίες και το Ολοκαύτωμα του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, αντίθετα υπήρξαν τα θύματα κάθε επόμενης παγκόσμιας κρίσης. Η πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων τους βρήκε για άλλη μια φορά στο περιθώριο. Θύματα των εθνοκαθάρσεων στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, οδηγήθηκαν στον διωγμό, στην προσφυγιά και στη μετανάστευση προς ένα καλύτερο μέλλον.
Συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής κρίσης των τελευταίων χρόνων, της αυξανόμενης ανεργίας, της πρόσφατης ενεργειακής κρίσης και της κλιματικής αλλαγής, οι συνήθως ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης σε οικισμούς χωρίς ρεύμα τρεχούμενο νερό και βασικές υποδομές, ζητήματα πρωταρχικής σημασίας για τον άνθρωπο εντείνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό, τη φτώχεια και δυσχεραίνουν την πρόσβαση στην υγεία, στην εργασία και στην εκπαίδευση, αυξάνοντας την περιθωριοποίηση και τον ρατσισμό.
Το SolidarityNow μέσα από τα Κέντρα Αλληλεγγύης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη έχει προσφέρει τις υπηρεσίες του σε δεκάδες Ρομά που το είχαν ανάγκη. Συνεργάζεται από το 2021 με το Παράρτημα Ρομά του Κέντρου κοινότητας Κατερίνης στην υλοποίηση δράσεων ενδυνάμωσης γυναικών και ενημέρωσης για την παιδική διατροφή, τη γυναικεία υγεία, τη γονεϊκότητα, την εγκυμοσύνη. Επιπρόσθετα, συμμετέχει στην Εθνική Σύμπραξη του Roma Civil Monitor 2021-2025 για την παρακολούθηση της Εθνικής Στρατηγικής για τους Ρομά.
Παρόλα τα χρόνια προβλήματα που ταλανίζουν τους οικισμούς Ρομά οι ίδιοι πολεμάνε καθημερινά ενάντια στις συνθήκες έχοντας καταφέρει να διασώσουν ανά τους αιώνες, τη γλώσσα, την ιστορία και τον πολιτισμό τους.
Η σημερινή ημέρα είναι μια ευκαιρία αναστοχασμού και ανάληψης δράσης ενάντια στα στερεότυπα και τις προκαταλήψεις. Σήμερα γιορτάζουμε και στεκόμαστε δίπλα στον καθένα περήφανα.