Σε φαγητό, ρούχα και επικοινωνία επιλέγουν να δαπανήσουν οι πρόσφυγες τα χρήματα των προπληρωμένων καρτών, όπως προκύπτει από σχετικές έρευνες Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, που έχουν αναλάβει τη διανομή τους. Συγκεκριμένα, έρευνα της «Mercy Corps», που διανέμει κάρτες σε δομές της Αττικής, της Βοιωτίας και νησιών, διαπιστώνει ότι τον περασμένο Δεκέμβριο οι 272 πρόσφυγες που ρωτήθηκαν διέθεσαν το 51,7% των χρημάτων σε φαγητό, το 14% σε ρούχα και το 9.8% σε επικοινωνία. Ακολουθούν τα τσιγάρα (6,5%), τα βρεφικά προϊόντα (4,4%), τα ιατρικά έξοδα (3,5%) και τα μέσα μεταφοράς (3,4%).
Αντίστοιχη είναι η εικόνα από την έρευνα των οργανώσεων CRS και Caritas σε Ελληνικό και Σκαραμαγκά. Εκεί οι περισσότεροι αξιοποίησαν τα χρήματα των καρτών σε φαγητό (57%), ρούχα (18%), επικοινωνία (10%) και είδη προσωπικής υγιεινής (5%). Ακολουθούν με μικρότερα ποσοστά οι οικιακές συσκευές, τα ιατρικά έξοδα, η αποπληρωμή χρέους, τα μέσα μεταφοράς και η αγορά ειδών για τα καταλύματά τους (κουβέρτες, σεντόνια, μαξιλάρια).
Λίγο διαφορετική είναι η εικόνα που είχε η οργάνωση «Αλληλεγγύη- SolidarityNow», καθώς οι περισσότεροι ωφελούμενοί της (58,43%) προτίμησαν να διαθέσουν τα χρήματά τους σε ρούχα. Το φαγητό εξακολουθεί να βρίσκεται ψηλά στις προτιμήσεις τους (25,84%) και ακολουθούν παιδικά ρούχα και κινητά τηλέφωνα (με το ίδιο ποσοστό 15,73%), εστιατόρια (8,99%), παιδικά τρόφιμα (7,87%), καλλυντικά και τσιγάρα (3,37%). Στην περίπτωση του «SolidarityNow» η πλειοψηφία των ωφελούμενων (64,3%) μένουν σε δομές όπου παρέχονται τρία γεύματα την ημέρα, με την μειοψηφία να μαγειρεύουν μόνοι τους. Το γεγονός αυτό ενδεχομένως να εξηγεί και τη διαφοροποίηση στις προτιμήσεις σε σχέση με τις άλλες οργανώσεις.
Ορισμένα ενδιαφέροντα στοιχεία για το προφίλ των καταναλωτών προκύπτουν από την έρευνα της «Mercy Corps». Οι γυναίκες ξοδεύουν περισσότερα χρήματα σε φαγητό, ρούχα και ιατρικά έξοδα, αντίθετα οι άνδρες έχουν υψηλότερα έξοδα σε μετακίνηση, επικοινωνία και τσιγάρα. Οι Αφγανοί έχουν σχετικά υψηλότερα έξοδα σε ρούχα και ιατρικά έξοδα, οι Πακιστανοί σε επικοινωνία και οι Σύροι σε φαγητό. Τέλος, τα μεμονωμένα άτομα ξοδεύουν περισσότερα σε φαγητό και επικοινωνία σε σχέση με τις οικογένειες.
Σημαντικό εύρημα είναι ότι οι πρόσφυγες σε συντριπτικό ποσοστό κάνουν ανάληψη των χρημάτων αντί για χρήση της κάρτας ως χρεωστικής, παρόλο που έχουν τη δυνατότητα να τη χρησιμοποιήσουν τόσο σε ΑΤΜ όσο και σε POS. Συγκεκριμένα, τον Δεκέμβριο οι ωφελούμενοι του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού (σε έξι δομές φιλοξενίας) έκαναν ανάληψη των χρημάτων σε ποσοστό πάνω από 98%. Στις κάρτες που διένειμαν η CRS και η Caritas οι ωφελούμενοι έκαναν ανάληψη από τα ΑΤΜ για το 95% των χρημάτων που πιστώθηκαν και μόλις για το 5% των χρημάτων χρησιμοποίησαν την κάρτα ως χρεωστική. «Οι πρόσφυγες είναι πιο εξοικειωμένοι με τη χρήση των μετρητών παρά της χρεωστικής κάρτας», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Χάρης Αδρακτάς- Ρέντης, συντονιστής του προγράμματος της «Αλληλεγγύη- SolidarityNow».
Εξάλλου, η «Mercy Corps» εντόπισε ότι το 91,9% των κατόχων της κάρτας έχουν ξοδέψει όλα τα χρήματα που τους έχουν δοθεί. Οι υπόλοιποι δήλωσαν ότι σκοπεύουν να αποταμιεύσουν κάποια χρήματα ή να τα ξοδέψουν στο κοντινό μέλλον.
Κάρτες για όλους ως τέλος Μαρτίου
Τις χρεωστικές κάρτες διανέμουν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις σε συνεργασία με το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Όπως αναφέρουν εκπρόσωποι της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, η διανομή των καρτών έχει ολοκληρωθεί στα κέντρα φιλοξενίας της ενδοχώρας και σταδιακά οι κάρτες αντικαθιστούν τα κουπόνια στην περίπτωση των προσφύγων που διαμένουν σε ξενοδοχεία και διαμερίσματα της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Όσον αφορά στα νησιά, στη Χίο ήδη ολοκληρώθηκε η διανομή και αυτές τις ημέρες υλοποιείται στη Σάμο. Θα ακολουθήσουν η Λέσβος, η Λέρος και η Κως, αν και εκεί ήδη έχει γίνει σε ένα ποσοστό διανομή καρτών από τη «Mercy Corps». Στόχος είναι ως το τέλος Μαρτίου όλοι οι πρόσφυγες σε δομές και διαμερίσματα στην ενδοχώρα και τα νησιά να έχουν λάβει κάρτα. Ωστόσο, δεν έχει αποφασιστεί ακόμα τι θα γίνει με την περίπτωση των προσφύγων που διαμένουν σε καταλήψεις ή εκτός δομών.
Τα ποσά που λαμβάνουν οι πρόσφυγες διαφοροποιούνται ανάλογα με τα μέλη της οικογένειας και με το αν στο κέντρο παραμονής των προσφύγων γίνεται καθημερινή διανομή φαγητού από εταιρείες κέτερινγκ ή όχι. Στις δομές, όπου διανέμεται και φαγητό, τα ποσά που λαμβάνουν οι οικογένειες κυμαίνονται από 90 (οικογένειες με ένα μέλος) έως 330 ευρώ το μήνα (οικογένειες με επτά ή περισσότερα μέλη). Αντίστοιχα, στις δομές, όπου δεν υπάρχει σίτιση, οι οικογένειες λαμβάνουν από 150 έως 550 ευρώ το μήνα.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ