ΤΑ ΝΕΑ: ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗ_«Πού είναι ο μάχραμ σου; Η τραγωδία των Αφγανών γυναικών και εμείς…»


της Αντιγόνης Λυμπεράκη, Γενική Διευθύντρια SolidarityNow

Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, 11/9/2021

Η αναγκαιότητα ενός μάχραμ, του άνδρα κηδεμόνα που οφείλει να συνοδεύει κάθε γυναίκα όταν βγαίνει από το σπίτι της, συμπυκνώνει την εξουσία των Ταλιμπάν. Αυτό καταργήθηκε από τo ΝΑΤΟ το 2001. Τώρα, η αναγνώριση της νέας γεωστρατηγικής πραγματικότητας από τον πρόεδρο Μπάϊντεν («δεν μπορούμε να πολεμάμε τους εμφυλίους άλλων λαών») επαναφέρει τον μάχραμ. Εκθέτει σε κίνδυνο όσες πίστεψαν στην ισότητα και στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Στα τελευταία 20 χρόνια είχε δημιουργηθεί χώρος –όχι συγκλονιστικός, αλλά υπαρκτός- για να ανθίσουν νέες ιδέες, να δημιουργηθούν νέες ταυτότητες και προσδοκίες από τη ζωή. Κυρίως για τις γυναίκες στο Αφγανιστάν. Μετά την πτώση της Καμπούλ, το κουβάρι ξετυλίγεται γρήγορα στην αντίθετη κατεύθυνση. Τα χρωματιστά μαντήλια αντικαθίστανται από μαύρα, τα στριφώματα κατεβαίνουν μέσα σε λίγες ώρες, εντολές μεταδίδονται ταχύτατα: μην ξαναγυρίσετε στη δουλειά. Με άλλα λόγια: μην ξαναγυρίσετε στη ζωή σας. Πολυτέλειες όπως Γυναίκες Δικαστές ξεχνιούνται. Ακόμα και για να βγει μια γυναίκα στο δρόμο θα πρέπει να απαντά στο αδυσώπητο ερώτημα: Πού είναι ο μάχραμ σου;

Γιατί μας νοιάζει εμάς; Το Αφγανιστάν είναι μακριά…

Είμαστε χώρα που καμαρώνει επειδή οι ιδέες της δημοκρατίας, και μαζί τους η αξία του κάθε ξεχωριστού ατόμου αναπτύχθηκαν και καλλιεργήθηκαν αιώνες πριν. Καμαρώνουμε, και δικαίως, επειδή όχι μόνο επηρεάσαμε την εξέλιξη του Ευρωπαϊκού πνεύματος σε φιλελεύθερη και δημοκρατική κατεύθυνση, αλλά παραμένουμε στην καρδιά των Ευρωπαϊκών αξιών του 21ου αιώνα. Θέλουμε να είμαστε το παράδειγμα των δημοκρατικών θεσμών, του κράτους δικαίου, της καλής κοινωνίας. Και το προσπαθούμε με σύστημα και επιμονή.

Αυτή η αταλάντευτη επιλογή-πυξίδα, συνοδεύεται από κάποιες υποχρεώσεις. Πιστεύουμε στη χειραφέτηση των γυναικών, στα δικαιώματα του ανθρώπου και στην ισότητα όχι επειδή εμείς είμαστε καλύτεροι και τα δικαιούμαστε, αλλά επειδή έχουμε πεποίθηση στην αξία του ανθρώπου και θεωρούμε ότι η ελευθερία αποτελεί το καλύτερο συστατικό μιας κοινωνίας που ευημερεί. Για το λόγο αυτό καταλαβαίνουμε ότι δεν μπορούμε να είμαστε υπέρ της ισότητας και των ευκαιριών μόνο για την Ευρώπη. Ιδίως επειδή τους είπαμε ότι δεν χρειάζονται μάχραμ….

Όταν η Γεωστρατηγική Ήττα συναντά την Ανθρωπιστική Ευθύνη.

Η κυριαρχία των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και η άτακτη υποχώρηση των διεθνών συμμάχων είναι γεωστρατηγική ήττα. Αυτή η ήττα δεν σημαίνει ότι εξαλείφονται οι υποχρεώσεις μας απέναντι σε συνανθρώπους μας που βρίσκονται σε μεγάλο κίνδυνο. Δεν σημαίνει ότι πρέπει να παραδεχτούμε ότι η σκιά του μάχραμ θα εξαφανίσει κάθε δικαίωμα των γυναικών που σπούδασαν, εργάστηκαν, δραστηριοποιήθηκαν, πίστεψαν πως μπορούν να πάρουν αποφάσεις για το ποιες είναι και το πως θα ζήσουν…

Η γεωστρατηγική ήττα μεγαλώνει την ανθρωπιστική ευθύνη… . Έχουμε και ευθύνη και ηθική υποχρέωση, επειδή θέλουμε να είμαστε αυτό που λέμε ότι είμαστε. Για όσες βρίσκονται πίσω από την κουρτίνα στο Αφγανιστάν, υπάρχει χρόνος να σκεφτούμε ποια θα είναι η καλύτερη στάση.

Για αυτούς που φυγαδεύτηκαν από το αεροδρόμιο της Καμπούλ επειδή το προφίλ τους δεν ταιριάζει με τους Ταλιμπάν, το θέμα είναι άμεσο και επείγον. Σήμερα, πολλές γυναίκες, άνδρες και παιδιά βρίσκονται προσωρινά σε ασφαλές τρίτο έδαφος και περιμένουν να βρουν τόπο να ξαναχτίσουν τη ζωή τους. Ανάμεσά τους και μωρά παιδιά, κοριτσάκια τα περισσότερα, που οι μαμάδες τους τα έστειλαν σε σηκωμένα χέρια πάνω από τα κεφάλια του συγκεντρωμένου πλήθους μέχρι το συρματόπλεγμα της ζώνης του αμερικανικού ελέγχου.

Παιδιά που φυγαδεύτηκαν με crowd-surfing, μωρά κοριτσάκια στον αέρα σαν φιγούρες του Σαγκάλ. Κοριτσάκια χωρίς μάχραμ που πέταξαν κυριολεκτικά πάνω από το σύρμα και περιμένουν μια πρόσκληση. Ποιος αντέχει να σφυρίζει αδιάφορα;